Arbeidsrechten en gender

Bijna de helft (47%) van de financiering van de bouw- en hotelondernemingen die actief zijn in Qatar wordt verstrekt door Europese banken, pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen. Er zijn miljarden dollars uitgegeven aan de bouw van stadions, infrastructuur en hotels, en er worden miljoenenwinsten gemaakt door de betrokken bedrijven. Maar de arbeidsmigranten, de sleutel tot het succes van het FIFA Wereldkampioenschap 2022, profiteren hier niet van.

Dit project is een eindevaluatie van het project 'Strengthening La Via Campesina for Peasant Action Social Justice Organising' (PASO JUSTO), van 2017 tot 2022. De evaluatie richtte zich op de rol van de IPC Facilitation Committees (FC) en de IPC International and Regional Secretariats (the Secretariats) bij het versterken van de capaciteit van kleinschalige producenten om deel te nemen aan de besluitvorming. De evaluatie was voornamelijk gebaseerd op semi-gestructureerde interviews met belangrijke informanten, waaronder leden van de IPC FC, the Secretariats, en vertegenwoordigers van de IPC-ondersteunende organisaties. De bevindingen laten een gemengd beeld zien met positieve en minder positieve resultaten.

Voor Fair Finance Asia (FFA) beoordeelde Profundo het beleid van 54 Aziatische financiële instellingen die actief leningen verstrekken aan landbouwbedrijven. Uit de resultaten blijkt dat tussen januari 2016 en december 2020 geselecteerde bedrijven 22,6 miljard dollar aan leningen hebben ontvangen die toe te schrijven zijn aan hun agribusiness-activiteiten van financiële instellingen die wereldwijd actief zijn. De grootste schuldeisers komen uit Japan, Singapore en Maleisië. Bovendien wijst het rapport op de zwakke handhaving of het algehele gebrek aan beleid op het gebied van gendergelijkheid, mensenrechten, arbeidsrechten en transparantie en verantwoordingsplicht.

Het duurzaamheidsbeleid van 9 actieve banken in België is beoordeeld op thema's als klimaatverandering, mensenrechten en transparantie, op basis van de Fair Finance Guide-methode ontwikkeld door Profundo. Profundo heeft de Belgische Fair Finance Guide coalitie ondersteund bij de beoordelingen.

Voor de Volkskrant deden we onderzoek naar de Nederlandse economische banden met het WK voetbal in 2022 in Qatar. Sinds het WK in 2010 aan Qatar werd toegewezen, heeft het kleine, autocratische land zwaar geïnvesteerd in de bouw van stadions en de uitbreiding van de infrastructuur (hotels, wegen, luchthavens, metro, water, elektriciteit, enz.). Twee miljoen arbeiders uit Aziatische en Afrikaanse landen werken aan al deze projecten, met nauwelijks arbeidsrechten, in de extreme hitte en onder onveilige omstandigheden. Sinds 2012 zijn er veel doden en zwaargewonden gemeld door vakbonden en ngo's. Toch constateren we dat zeker 38 Nederlandse bedrijven goederen en diensten leveren aan de stadions en infrastructuurprojecten in Qatar. ING financiert de Qatar National Bank in grote mate, die op haar beurt een groot deel van deze projecten financiert. Verder kopen Nederlandse pensioenfondsen staatsobligaties van Qatar, dat jaarlijks 40% van het staatsbudget investeert in stadions en infrastructuurprojecten.

Profundo en Milieudefensie onderzochten de geldstromen tussen Nederlandse financiële instellingen en bedrijven die grondstoffen met een hoog risico op ontbossing verbouwen en verhandelen: palmolie, rundvlees, pulp en papier, soja, rubber, cacao en koffie. Nederland loopt binnen de EU voorop bij het financieren van deze grondstoffen. De Nederlandse banken ING, Rabobank en ABN Amro hebben tussen 2016 en 2021 voor 3,1 miljard euro aan leningen verstrekt aan bedrijven die deze grondstoffen produceren en verhandelen, waarvan tweederde in palmolie en soja. Eind 2020 belegden pensioenfondsen, verzekeraars en banken 362 miljoen euro in deze grondstoffen, waarvan driekwart in rundvlees en palmolie.

Dit onderzoek identificeerde de financiële stromen naar 's werelds grootste handelaren in landbouwgrondstoffen, die vaak handelskantoren in Zwitserland hebben, evenals de plantages die ze over de hele wereld bezitten. Veel van deze plantages zijn gelinkt aan sociale en ecologische conflicten en controverses. Maar de Zwitserse overheid reguleert de activiteiten van deze handelaren niet, ook niet indirect, aangezien Zwitserse banken nauwelijks een rol spelen bij de financiering van deze handelaren.